Antyoksydacja: odkryj klucz do młodej skóry i zdrowego organizmu

Na pewno nie raz w opisie działania kremu czy serum czytasz, że kosmetyk ma działanie antyoksydacyjne lub że zwalcza wolne rodniki. I brzmi to zachęcająco, ale…co tak naprawdę oznacza? Czym jest antyoksydacja i dlaczego powinniśmy obawiać się wolnych rodników? I jak wybrać dobry krem antyoksydacyjny?

Wolne rodniki i oksydacja

Zacznijmy od tego, czym w ogóle są wolne rodniki. Wolne rodniki cząstki tlenu, które zawierają nieparzystą liczbę elektronów. Kluczową cechą wolnych rodników, jest to, że chcą wyrównać liczbę swoich elektronów, dlatego atakują inne cząsteczki i „podkradają” im elektrony. Taki proces nazywamy reakcją utleniania albo właśnie oksydacją.

Czy oksydacja jest szkodliwa dla naszego organizmu? I tak, i nie. Pewna ilość wolnych rodników jest nam potrzebna, bo komórki wykorzystują proces oksydacji, żeby wytwarzać energię, bronić się przed infekcjami czy usuwać uszkodzone komórki ciała. Problem pojawia się jednak w momencie, gdy ilość wolnych rodników w organizmie jest zbyt duża.

Skąd biorą się w organizmie wolne rodniki? Pewną ilość wolnych rodników wytwarza sam organizm w procesach metabolicznych. Niekorzystne czynniki zewnętrzne przyśpieszają jednak rozwój wolnych rodników. Jest to np. promieniowanie UV i światło niebieskie, stres, palenie papierosów, zanieczyszczone środowisko czy niezdrowa dieta. 

Czym jest stres oksydacyjny?

Choć wolne rodniki są nam potrzebne, ich nadmierna ilość jest szkodliwa. Organizm nie jest w stanie ich neutralizować, a niekontrolowana oksydacja powoduje uszkodzenia DNA, białek i lipidów zdrowych komórek. Taki stan organizmu nazywamy stresem oksydacyjnym. Badania dowodzą, że stres oksydacyjny odpowiada za rozwój wielu chorób cywilizacyjnych – miażdżycy, chorób serca, cukrzycy typu 2 czy chorób nowotworowych. O tym jak stres oksydacyjny wpływa na skórę, napiszemy dokładniej za chwilę.

Antyoksydacja – co to znaczy

Na czym polega z kolei antyoksydacja? Jak się pewnie domyślasz, to proces, który unieszkodliwia działanie wolnych rodników. Gdy ilość wolnych rodników w organizmie jest zbyt duża, organizm wysyła przeciw nim specjalne cząstki o działaniu antyoksydacyjnym.  

Co robią antyoksydanty?

Działanie antyoksydantów można przyrównać do strażaków, którzy gaszą pożar. Przeciwutleniacze lokalizują stany zapalne w organizmie wywołane przez wolne rodniki i oddają im swoje elektrony. Wolne rodniki przestają wtedy „szukać” wolnych elektronów i niszczyć zdrowe komórki ciała.  

Dlaczego antyoksydacja jest ważna

Dlaczego więc antyoksydacja jest tak ważna? Odpowiedź jest prosta: chroni nasz organizm przed uszkodzeniem spowodowanym przez wolne rodniki. A stres oksydacyjny to nie tylko więcej chorób. Gdy Twoja skóra z wiekiem traci jędrność, nawilżenie i jednolity koloryt, to także zasługa wolnych rodników. Wolne rodniki osłabiają produkcję kolagenu, elastyny i lipidów, które odpowiadają za właściwą strukturę skóry.

Antyoksydanty – gdzie je znajdziesz

Nasz organizm sam produkuje antyoksydanty, żeby neutralizować zbyt aktywne działanie wolnych rodników. Takimi antyoksydantami są kwas alfa-liponowy oraz glutation (rodzaj aminokwasu). Jednak nasz organizm jest ciągle atakowany przez czynniki, które potęgują produkcję wolnych rodników. Jeśli więc chcesz chronić organizm przed stresem oksydacyjnym, dostarczaj mu regularnej dawki antyoksydantów z zewnątrz. 

Co jest źródłem przeciwutleniaczy

Gdzie szukać przeciwutleniaczy? Potężnym zastrzykiem antyoksydantów jest przede wszystkim zrównoważona dieta bogata w witaminy, makro i mikroelementy. W Twojej codziennej diecie nie powinno zabraknąć takich produktów jak:

• Warzywa (np. szpinak, papryka, brokuły, kalafior, marchewki, dynia, czerwona kapusta, pomidory, fasola) oraz owoce jagodowe i cytrusowe (jagody, truskawki, maliny, borówki, czarne porzeczki, kiwi, cytrusy) są źródłem takich antyoksydantów jak: witamina C, witamina E, beta-karoten, flawonoidy, witamina B3 (niacynamid). 
• Orzechy włoskie, migdały, orzechy nerkowca, nasiona chia, nasiona lnu i inne orzechy oraz nasiona są źródłem przede wszystkim witaminy E, selenu i kwasów tłuszczowych omega-3, które mają właściwości antyoksydacyjne.
• Zielona herbata zawiera katechiny, które są silnymi antyoksydantami. 
• Cynamon, kurkuma, oregano, goździki, bazylia i inne przyprawy oraz zioła zawierają różne antyoksydanty, które mogą poprawić smak potraw i jednocześnie dostarczyć korzyści zdrowotne.
• Tłuste ryby, takie jak łosoś, makrela i sardynki, są źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 oraz niacynamidu.
• Owoce morza (małże, krewetki, kraby i homary) zawierają przede wszystkim selen, który jest ważnym antyoksydantem.
• Chleb pełnoziarnisty, płatki owsiane i inne produkty pełnoziarniste są źródłem witamin z grupy B i błonnika, które pomagają w utrzymaniu zdrowia i chronią komórki przed uszkodzeniem.
• Oliwa z oliwek jest bogata w oleuropeinę i polifenole, które chronią przed stresem oksydacyjnym zwłaszcza serce. 

Jeśli lubisz ciemną czekoladę, a od czasu do czasu wypijesz kieliszek czerwonego wina, to… ma to swoje plusy! Te produkty zawierają antyoksydanty, które chronią szczególnie komórki serca.

Antyoksydacja w pielęgnacji twarzy

Jak ograniczyć niszczycielskie działanie wolnych rodników na cerę? Na szczęście tutaj masz podwójną broń. Oprócz diety bogatej w antyoksydanty możesz używać także kosmetyków o działaniu antyoksydacyjnym. 

Co to znaczy krem antyoksydacyjny

Krem antyoksydacyjny zawiera wiele substancji aktywnych, które pomagają komórkom skóry w walce z wolnymi rodnikami i neutralizują skutki stresu oksydacyjnego. Dzięki temu skóra jest chroniona:

• przed przedwczesnym starzeniem,
• przebarwieniami,
• podrażnieniami,
• przesuszeniem.

Czy wiesz, że stres oksydacyjny powoduje także promieniowanie blue light? Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule Światło niebieskie a skóra – jak blue light wpływa na Twoją cerę?

Krem antyoksydacyjny – składniki

Czego szukać w dobrym kremie antyoksydacyjnym? Przede wszystkim przeciwutleniaczy pochodzących z roślinnych ekstraktów. Takie naturalne antyoksydanty są bardzo dobrze tolerowane przez skórę.

Jakie roślinne wyciągi niwelują stres oksydacyjny? Jest ich naprawdę wiele:

• Ekstrakt z korzenia piwonii chińskiej – działa nie tylko antyoksydacyjnie, ale też przeciwzapalnie i antybakteryjnie. 
• Ekstrakt z oliwek – zawiera oleuropeinę, która ma właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne.
• Wyciąg z winogron, jagód, zielonej herbaty – są źródłem antyoksydacyjnych polifenoli. 
• Ekstrakt z alg morskich – mają sobie wiele witamin (C, E) oraz beta-karoten. 
• Ekstrakt z kurkumy – zawiera kurkuminę, która niszczy wolne rodniki i ma właściwości przeciwzapalne.
• Ekstrakt z ostropestu plamistego – to źródło kompleksu flawonoidów: sylibiny, sylidianiny oraz sylikrystyny2.
• Ekstrakt z lukrecji – jest źródłem glicyryzynanu i glicyryzynianu, które działają antyoksydacyjnie i przeciwwzapalnie.
• Ekstrakt z żeń-szenia – zawiera ginsenozydy, które mają właściwości przeciwutleniające.

Kosmetologia opracowuje wciąż nowe zestawienia roślinnych wyciągów, które chronią skórę przed stresem oksydacyjnym. Wśród nich warto zwrócić uwagę na kompleks Ciste’M™. Powstaje on na bazie górskiej rośliny – czystka monospelijskiego, który zawiera antyoksydacyjne flawonidy i polifenole. 

Kosmetyki z antyoksydantami medeine

Antyoksydacja – najważniejsze pojęcia

Oksydacja

Oksydacja to proces, podczas którego komórki organizmu oddają elektrony w wyniku reakcji chemicznej z reaktywnymi formami tlenu. Ten proces jest niezbędny do produkcji energii, jednak zbyt aktywna oksydacja prowadzi do uszkodzenia nici DNA komórek, a przez to przyspiesza procesy starzenia się organizmu. 

Wolne rodniki 

Wolne rodniki to reaktywne formy tlenu (ROS, od ang. Reactive Oxygen Species). Takie cząsteczki mają nieparzystą liczbą elektronów, więc wchodzą w reakcje z innymi substancjami i przyłączają do siebie ich elektrony. 

Stres oksydacyjny 

To efekt działania zbyt dużej ilości wolnych rodników na nasze ciało i skórę. Zdrowy organizm reguluje ilość wolnych rodników, jednak ta równowaga może być zaburzona przez wiele czynników – naturalne starzenie się organizmu, promieniowanie UV i blue light, niezdrową dietę czy palenie papierosów. Te czynniki przyspieszają powstawanie wolnych rodników i wywołują stres oksydacyjny. 

---

Bibliografia

1. Mehdi Sharifi-Rad, Nanjangud V. Anil Kumar, Paolo Zucca ed alt Lifestyle, Oxidative Stress, and Antioxidants: Back and Forth in the Pathophysiology of Chronic Diseases, Front. Physiol., 02 July 2020 Sec. Redox Physiology Volume 11 – 2020 [Frontiers]
2. Borut Poljšak, Raja Dahmane Free Radicals and Extrinsic Skin Aging, [Hindawi]
3. Understanding antioxidants, Harvard Medical School
4. Przegląd przeciwutleniaczy stosowanych na rynku kosmetycznym [Biotechnologia]